تاریخچه آبنما
در طول تاریخ تمدن های بشری، هر جا که تمدنی به شکوه و آسایش رسیده، تبلورش در معماری و زیباسازی سکونتگاهش دیده شده است.
آب به عنوان عنصر اصلی زندگی بشر در تمامی اعصار، خواستگاه اصلی تمدن های تاریخی بوده است و هرگاه که این تمدن ها شکوفا می شدند، تعالی روح خود را در جلوه گری آب می جستند.
آرامشی که آب برای بشر به ارمغان آورده، آرامشی ذاتی و برگرفته از جان جاری زندگی می باشد و تلاش برای یافتن آن در غیرش، محال بوده است.
آبشارها و رودهای خروشان، اولین تفرجگاه های آبی طبیعی بود و زیبایی آن ها انسان را به ساخت آبنماها سوق داده است.
معماری ایرانی
در تمدن های بزرگ تاریخ، همواره رد پای آبنماهای زیبا دیده شده است.
از تمدن ایران خودمان گرفته تا رقیب تاریخی مان، روم باستان و... از آبنمای باغ فین کاشان تا فواره تروی در رم. در ایران باستان، آب همواره دارای شان و منزلت بالایی بوده و قدر آن به خوب دانسته می شده است.
در معماری اصیل این سرزمین، آبنما در باغ های ایرانی به عنوان عنصر محوری استفاده میگردید. نمونه های زیبایی از این معماری پابرجا مانده اند و نمونه های زیادی نیز در گذر تاریخ از بین رفته اند. باغ شاهزاده ماهان کرمان یادگار دیرینه ایستاز هنر و مهندسی که جای خالی باغ هزار جریب اصفهان با بیش از ۵۰۰ فواره را پر می کند.
معماری جهان
فواره تروی اما سبک متفاوتی دارد. فواره تروی تجلی گر شکوه دوران باروک در رم می باشد.
آبنمایی که علاوه بر مهندسی اوج هنر مجسمه سازی ایتالیا را به رخ می کشد. طراحی و ساخت این آبنما از سال ۱۷۳۰ میلادی لغایت ۱۷۶۲ میلادی به طول انجامیده است و این شاهکار کم نظیر همچنان محسورگر دیدگان گردشگران است.
در قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی نیز، همچنان آبنماهای با شکوهی با معماری باروک احداث می شدند که از جمله زیباترین آن ها می توان به آبنمای کاخ ورسای فرانسه و آبنمای کاخ پترهوف روسیه اشاره کرد. آبنماهای بسیار عظیم و زیبایی که هنوز هم با توجه به بازسازی، نقطه عطف این کاخ ها می باشند.
اگر کمی در تاریخ جلوتر بیاییم، باید ایستگاه بعدی تحول در آبنماها را پس از انقلاب صنعتی بیابیم.
با پیشرفت چشمگیر فناوری، ، فصل جدید از بازی با آب و ساخت آبنماهای مصنوعی شروع شد.
در قرن ۲۰، محبوبیت و تعداد آبنماها رشد روز افزونی یافت و آبنماهای شاخصی ساخته شد. برای مثال می توان به آبنمای کاخ شایو اشاره کرد که در سال ۱۹۳۷ میلادی و یا آبنمای باکینگهام شیکاگو در سال ۱۹۲۷ میلادی اشاره کرد. البته پروژه های شاخص بسیاری در این قرن در سرتاسر جهان ساخته شد که به طور کلی می توان کشورهای فرانسه و ایالات متحده امریکا را پرچمداران این حوزه دانست.
در اواخر این قرن، فرم آبنماها کم کم دستخوش تغییر شد و آبنماهای مدرن احداث شدند و به آبنماهای معاصر نزدیک شدیم.
آبنماهای بزرگ دنیا
اما امروزه فناوری های مدرن رباتیکی، ناممکن ها را ممکن ساخته و رقابتی برای ساخت آبنماهای موزیکال عظیم شکل گرفته است. از آخرین آبنماهای فوق العاده می توان به آبنمای رباتیک و موزیکال هتل بلاژیو لاس وگاس، آبنمای رباتیک و موزیکال دوبی، آبنمای رباتیک و موزیکال دریاچه دامینگ ژینان چین، آبنمای درخت زندگی میلان و .... اشاره کرد. تعداد آبنماهای موزیکال زیبا به قدری زیاد است که نام بردن پروژه های شاخص از بین آن ها نیز مقدور نیست.
همچنین در سال های گذشته، آبنماهای پیشرفته به جزئی از نمایشگاه ها و رویداد های مهم بین المللی شدند و به این منظور آبنماهای بدیع و خاصی طراحی و اجرا می شوند.
در کنار این آبنماها که بیشتر جنبه نمایشی دارند، محیط های آبی مناسب بازی کودکان و آبنماهای کف خشک نیز در عصر حاضر به وجود آمده و فراگیر شده اند.
این آبنماها نیز با پیشرفت فناوری جذابیت یافته و محیط پویایی از فواره های آب را ایجاد می کنند. همین موضوع برای آبنماهای دکوراتیو محیط های داخلی صدق می کنند و این آبنماها نسبت به تاریخچه آبنماهای محیط بیرونی بسیار جدید و کم سابقه هستند. شکوفایی آبنماهای دکوراتیو نیز در سال های اخیر رخ داده است و معماری مدرن بهره بیشتری از آن ها می برد.